Kan basıncı gebelikte fizyolojik olarak düşme gösterse de 10 gebeden 1’inde hipertansiyon görülüyor. İleri yaş gebelikleri ve obezite bu sorunun başlıca nedenlerindendir. Gebelikte hipertansiyon gebeliğe özgü çıkabileceği gibi gebelik öncesi var olan kronik hipertansiyon olarak da görülebilir. Öncelikle gebeliğe özgü hipertansiyon mu (gestasyonel hipertansiyon ) yoksa gebelik öncesi var olan hipertansiyon mu (kronik hipertansiyon) olduğunun anlaşılması gerektiğini söyleyen Liv Hospital Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ebru Özenç gebelikte hipertansiyonla ilgili merak edilenleri anlattı.
Hipertansiyon gebeliğe özgü mü yoksa kronik mi nasıl ayırt edilir?
Gebeliğin haftasına göre bu ayırım yapılabilir. Gebeliğin 20’nci haftasından önce olan hipertansiyon kronik hipertansiyon olduğunu gösteren bir bulgudur. Gestasyonel hipertansiyon ise gebeliğin 20’nci haftasından sonra görülür ve doğumdan sonra düzelme beklenir. Ancak öncesinde hipertansiyon tanısı bilinmeyen gebelerde 20’nci haftadan sonra hipertansiyon saptandığında gebeliğe bağlı olup olmadığını anlamak için doğum sonrası beklenmelidir. Doğumdan sonra 6’ncı haftada gestasyonel hipertansiyonun düzelir.
Gebede şiddetli hipertansiyon değeri nedir?
Gebelerde tansiyon değeri 160/110 mmhg ‘nin üzerinde ise şiddetli hipertansiyondur ve acil bir durumdur.
Hangi değerlerde ilaç başlamak gereklidir?
Hafif-orta düzeyde hipertansiyonu olan gebelerde ilaç kullanımı tartışmalı bir konu olup 150/95 mmhg ‘nın üzerindeki tansiyon değerlerinde ilaç başlanması veya devamı önerilir. Gebelikte hangi tansiyon ilaçlarının uygun olduğu değerlendirilip buna göre ilaç seçimine karar verilmelidir. Gebelikte kullanılabilecek ilaç çeşidi oldukça kısıtlı olmakla birlikte doğum sonrası ilaç seçenekleri tekrar artar. İlaç kullanımına doktor karar vermelidir.
Gebelikte hipertansiyonun ne gibi zararlı etkileri olur?
Gebelikte hipertansiyon bebek için de anne için de zararlı etkilere sahiptir. Durumun ciddiyetini belirleyen bulgulardan biri tansiyon değerinin 160/110 mmhg ‘nın üzerinde olması, diğeri de annenin idrarında protein kaçağı olup olmadığıdır. Daha acil durumlarda annede bilinç bozukluğu ve nöbetler de gelişebilir. Bu tablolar preeklampsi/eklampsi’dir. Bebekte ise bu tablolar gelişim geriliği, erken doğum riski ile sonuçlanabilir. Uzun vadede gebelikte hipertansiyon görülen kadınlarda doğumdan sonra değerler normale dönse de ileri yaşlarda hipertansiyon görülme riski 2 kat artar.
GEBELİKTE HİPERTANSİYONU OLAN ANNE ADAYLARINA ÖNERİLER
- Bol sıvı tüketin.
- Her gün kısa yürüyüş yapın.
- Sol yanınızın üzerine yatın.
- Ödem oluşumunu önlemek için protein açısından zengin beslenin (Et, süt, yumurta, yoğurt).
- Stres ve gerginlikten uzak durun.
- Gebelik döneminde hipertansiyonu olan annelerde gebelik süresince tuz kısıtlanması uygulanmaz, normal gebelik diyeti uygulanır. Doğum sonrası dönemde tekrar değerlendirilerek beslenme önerileri yapılır.